Sondaż i błąd statystyczny

Sondaż jest rodzajem badania statystycznego, którego celem jest poznanie opinii publicznej na dany temat, albo określenie preferencji jakieś grupy osób. Nie jest jednak możliwe ukazanie precyzyjnych danych, a jedynie przybliżony wynik. Jednakże mimo to sondaż stanowi silny wzorzec na temat panujących trendów, przez co używany jest w wielu dziedzinach życia i nauki, m. in. w handlu w celu poznania preferencji konsumentów, w celu tworzenia prognoz wyborczych podczas wyborów, czy aby poznać zdanie społeczeństwa na jakiś ważny, powszechny, społeczny temat.

matematyka statystyka

Aby wynik uzyskany w sondażu był prawidłowy, badanie należy przeprowadzić na zróżnicowanej grupie osób, w której gronie znajdą się osoby w różnym wieku, z innych grup społecznych czy zawodowych. Istnieją wyspecjalizowane firmy zajmujące się przeprowadzaniem sondaży, w Polsce najpopularniejsze to CBOS – Centrum Badania Opinii Społecznej i OBOP – Ośrodek Badania Opinii Publicznej.

W sondażu, jak w każdym badaniu statystycznym, istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia błędu. Wynika to z tego, że jest to rodzaj badania indukcyjnego, w którym na podstawie małej próby (czyli części populacji) wnioskuje się o upodobaniach całej populacji. Wnioskowanie takie jest więc z założenia obarczone ryzykiem wystąpienia błędu.

Aby go wyeliminować należałoby przeprowadzić badanie pełne, zamiast częściowego, jednakże przeprowadzenie takowego jest właściwie niemożliwe. Wiązałoby się to bowiem z niewspółmiernie dużymi kosztami, czasem jaki należałoby poświęcić na jego wykonanie, a dodatkowo badania całościowe są narażone na wystąpienie innych błędów statystycznych, zatem ich wykonanie również nie gwarantuje idealnego wyniku.

Dla każdego badania można ustalić wielkość błędu statystycznego. Innymi słowy można założyć, z określonym wysokim prawdopodobieństwem, iż odsetek z próby badania nie będzie się różnił od odsetka w populacji o więcej niż wskazany błąd statystyczny. Do określenia wysokości błędy statystycznego służy wzór matematyczny.